Narodziny fenomenologii z ducha pytania

Johannes Daubert i fenomenologiczny rozruch

Daniel Sobota

Johannes Daubert (1877–1947) jest największą legendą ruchu fenomenologicznego i najmniej znanym jego twórcą. Choć nigdy niczego nie opublikował, nie złożył pracy doktorskiej i nie pełnił żadnych oficjalnych stanowisk akademickich, to jako student dokonał najwięcej dla powstania i rozwoju ruchu. Po kilkunastu latach uczestnictwa w świecie akademickim wycofał się do życia na wsi. Owiewa go nimb tajemnicy, którą podsycają słowa Maksa Schelera o „nieznanym fenomenologu Daubercie” oraz wspomnienia Gerdy Walter o „legendarnym Daubercie”. Aleksander Pfänder powiada, że wraz z Husserlem zainicjował on ruch fenomenologiczny. Podobnie ocenia sprawę Wilhelm Schapp, który dodaje: „Byłoby wielce wartościowe napisać pracę o Daubercie”. Zdaniem Herberta Spiegelberga, Daubert był najbardziej wpływowym członkiem monachijskiego kręgu fenomenologów, a jego spotkanie z Husserlem w roku 1902 było jednym z najważniejszych wydarzeń inicjujących ruch. Wypowiedzi te uzupełnia głos Romana Ingardena: „Johannes Daubert był (…) najmądrzejszym filozofem (…) i centralną postacią grupy monachijskiej”. Wtóruje mu Reinhold Smid, nazywając Dauberta „Sokratesem monachijskiej fenomenologii”, a Czesław Głombik wspomina o bezwarunkowej potrzebie prezentacji jego oddziaływania w historii ruchu. Na koniec trzeba przywołać znamienne słowa Husserla: „zawsze chciałem z Panem razem żyć i filozofować”.